Tentoonstelling over geliefd en verguisd Hoog Catharijne

Hoog Catharijne door de jaren heen

1960-2019

Weet je nog? Ooit was Hoog Catharijne een spiksplinternieuw fenomeen dat zowel bewondering als luid protest opriep… Het is moeilijk voor te stellen hoe de wereld eruit zag toen Hoog Catharijne verrees. Een megaproject dat zijn weerga niet kende. Door aanpassingen aan het interieur en buitenkant, ging het oorspronkelijke karakter van het gebouw steeds meer verloren. Hoog Catharijne krijgt daarom haar meest grondige opknapbeurt sinds de bouw.


unnamed-8
Foto op de uitnodiging: Cas Oorthuys / Nederlands Fotomuseum

Uitgangspunt: de blik van betrokkenen en gebruikers

Voor een lange bouwwand in het winkelcentrum, maakte ik een tentoonstelling over de totstandkoming van Hoog Catharijne, het gebruik door de jaren heen en het toekomstige winkelcentrum. Bij het bedenken van een ‘verhaallijn’ en het zoeken naar historisch beeld, lag mijn focus op de uiteenlopende ervaringen en de wisselende blik van betrokkenen en gebruikers. Wat bezielde de architecten? Waarom wilde de gemeente Utrecht de oude Stationswijk slopen voor de bouw van dit megacomplex? Wie kwamen in opstand en waarom? Wie kwamen vervolgens reikhalzend kijken in het toen gloednieuwe fenomeen? En waarom heeft bijna iedereen het gevoel er te verdwalen?

Beeldmateriaal

Het grootste deel van de tentoonstelling bestaat uit historische beelden en een promotiefilm uit 1970, afkomstig van Het Utrechts Archief. Daarnaast hangen er foto’s van de huidige verbouwing en artist impressions van het toekomstige Hoog Catharijne.  Korte teksten en prikkelende quotes vertellen het verhaal achter de foto’s.

Opening

De tentoonstelling opent op donderdag 29 januari en blijft naar verwachting een half jaar hangen. Daarna verhuist de tentoonstelling naar een andere plek.

Locatie

De tentoonstelling bevindt zich in het Gildenkwartier, ter hoogte van Van Haren (nabij de ingang van de Radbouw parkeergarage P3).

Uitbreiding tentoonstelling

Later dit jaar verhuist de tentoonstelling naar een andere bouwwand in Hoog Catharijne en wordt ze aangevuld met een aantal portretten van betrokkenen en vaste gebruikers in het winkelcentrum, zoals een ondernemer van het eerste uur, een bewoner die er al jaren woont, een kantoormedewerker en (mogelijk) een architect.

Partners in crime

Bij het maken van de tentoonstelling was mijn stagiair Lies Slot een super goede partner in crime. De vormgeving is van de hand van twee ontwerpers die net als ik een werkboot huren op De Ceuvel: Wendy Rommers en Cristel Lit van Lots Of/. Vertaler Maaike Vondenhoff maakte een sublieme ondertiteling bij de promofilm uit 1970, waardoor de geluidloze filmvertoning toch nog een beetje klinkt als de oorspronkelijke polygoonstem.

Ik maakte de tentoonstelling in opdracht van de eigenaar van Hoog Catharijne: Corio B.V.

 

 

 

 

 

 

 

Nieuwe buren ruilen verhalen

Om de mensen uit twee sleutelwijken in Noord dichter tot elkaar te brengen organiseren de ‘nieuwe noorderlingen’ Jona Dekker (schrijfster) en Tryntsje Nauta (fotografe) een interactief ruilproject.‘ ‘Nieuwe buren’ is een uitwisseling van dierbare dingen, beelden en verhalen tussen bewoners van twee aangrenzende wijken in Amsterdam-Noord: de Van der Pekbuurt en Overhoeks.

De aanleiding

In de oude, multiculturele Van der Pekbuurt en in de aangrenzende, chique nieuwbouwwijk Overhoeks, wonen over niet al te lange tijd mensen met hele verschillende achtergronden. Het ‘echte Amsterdam-Noord-gevoel’ overheerst in de Van der Pekbuurt, terwijl de nieuwe woonwijk bij Overhoeks aan het IJ met haar flaneerboulevard en nieuwe filmmuseum zich lijkt te richten op de binnenstadbewoners. Toch kan Overhoeks de nieuwe toegangspoort naar het noorden worden, de lijm die twee kanten van het IJ, na eeuwen gevoelsmatig gescheiden te zijn, met elkaar verbindt.

Met Nieuwe Buren willen we een lofzang brengen aan een van de laatste volkswijken in de stad, aan het goede van het oude en het frisse van het nieuwe. Wij willen dat de oude bewoners de nieuwe bewoners leren kennen en andersom. Wij willen de unieke mengelmoes van Noord, van dit bijzondere moment in de geschiedenis van Amsterdam-Noord, namelijk het moment dat de stad het IJ definitief oversteekt, vangen in onze fotografie en verhalen.

DE NIEUWE BUREN
‘Nieuwe Buren’ is een breed begrip in de context van Amsterdam-Noord. De noorder IJ-oever is altijd een eindpunt van migratie binnen de stadsgrenzen geweest, met volkswijken waar arbeiders uit onder meer Oost en de Jordaan naartoe verhuisden en waar tegenwoordig ook veel buitenlandse migranten wonen. Nu wordt het stadsdeel steeds meer een stedelijke, populaire plek ‘in opkomst’. Starters kopen er hun eerste huis, kunstenaars huren tijdelijk afgekeurde woningen voor een prikkie. Ze strijken neer tussen wie er al tijden leefde, en daar wordt door de oude bewoners weer heel wisselend naar gekeken. De een vindt het geweldig dat de wijk steeds gemengder wordt, de ander heeft er moeite mee dat er minder contact is tussen bewoners onderling, door het grotere verloop en de steeds individueler wordende maatschappij. Dit project viert de verscheidenheid van mensen in Noord, maar wil óók juist het contact en wederzijds begrip tussen bewoners aanwakkeren.

HET RUILEN
Om ‘nieuwe buren’, oftewel bewoners uit de Van der Pekbuurt en Overhoeks op een intieme, bijzondere manier met elkaar kennis te laten maken, gaan Jona en Tryntsje op ‘ruilexpeditie’ door de wijk.

We beginnen met een dierbaar object uit ons eigen huis. Bij dit ‘ding’ hoort een vel met een portret van ons en een verhaaltje over ons en het object. Met dit aandenken bellen we aan bij een willekeurig iemand en vragen we of de bewoner ons voorwerp wil ruilen tegen een bijzonder voorwerp van hem of haar zelf. Wat dit is vult de bewoner zelf in. Het hoeft niet duur te zijn, het gaat om het verhaal dat de bewoner over zijn eigen ‘erfgoed’ te vertellen heeft.

Tryntsje Nauta fotografeert de eigenaar en het ding. Aan de hand van een interview schrijft Jona Dekker over het voorwerp en de relatie die de mensen tot het voorwerp hebben. Met het nieuwe voorwerp, waaraan wederom het bijbehorende portret en een kort verhaal over de oorspronkelijke eigenaar bevestigd zijn, gaan we weer verder naar andere buren – afwisselend in de Van der Pekbuurt en Overhoeks – en zo ruilen we steeds voor nieuwe bijzondere spullen. Het ruilen van objecten is tegelijkertijd een uitwisseling van verhalen en beelden, die van vrijdag 17 september tot en met 7 oktober dagelijks worden gepubliceerd op deze weblog.

DE EXPOSITIE
17 sept 2010 t/m 7 nov 2010 – Weblog en posters Van der Pekstraat
-Het ruilen van objecten is tegelijkertijd een uitwisseling van verhalen en beelden, die van vrijdag 17 september tot en met 29 oktober om de dag worden gepubliceerd op deze weblog. (De verhalen blijven daarna op de weblog staan. De posters blijven in de Van der Pekstraat hangen tot 7 november.)
-Posters van de objecten komen in dezelfde periode aan de bomen in de Van der Pekstraat te hangen – elke dag een nieuwe.

17 sept 2010 – Opening expositie portretten NH Hotel
We exposeren een selectie van de portretten van bewoners in de lobby van het NH Hotel aan het Mosplein.

29 okt 2010 – Buurtfeest deelnemers en andere bewoners
Deelnemers en andere buurtbewoners worden op vrijdag 29 oktober 2010 uitgenodigd op een feestelijke opening in (waarschijnlijk) Buurthuis ’t Crat. Hier wordt het laatste object als nieuw, openbaar, ‘ready made buurtkunstwerk’ onthuld door de laatste gever.

Fabuleuze verrassingen in de Banne

Samen met kids in de Noord-Amsterdamse wijk De Banne organiseerde ik met Frouwkje Smit een project rondom oude media: ‘De Superkijkdoos’. In de garagebox 71 in de Klipperstraat hebben we elkaar onze verhalen verteld met schaduwspel, kijkdozen en flipboekjes en méér.

Tussen het wekenlang knutselen door namen we de kinderen (een aantal had nog nooit een bioscoop van binnen gezien!) mee naar EYE Filmmuseum voor een Hoogstpersoonlijke Rondleiding. Een geweldige ervaring natuurlijk, maar de kinderen gaven aan dat ze de oude garagebox (BOX 71) in hun wijk zelfs nóg leuker vonden.

Zie hier het filmpje van Basta.
Of lees dit artikel in de Volkskrant.